vrijdag 23 oktober 2009

Gierzwaluwnestkasten pimpen

23-10-2009 Gierzwaluwnestkasten pimpen

Vandaag was het zover; we gingen de gierzwaluwnestkasten ‘pimpen’. Volgens advies zouden we de kasten een zelfde soort aanzien geven als de muur waar de kasten aan komen te hangen. Leuk gezegd, en op papier (of beter, internet) ziet het er allemaal zou makkelijk uit… Gelukkig waren er mensen die wel wilden helpen.
Samen met een aantal leden van de uilenwerkgroep IVN-Eemland kwamen we vanavond samen bij iemand met een grote schuur en veel gereedschap en andere benodigdheden. We maakten kennis met de leden en voelden ons gelijk prettig bij het clubje. Na een bakje koffie/thee gingen we aan de slag met “de cursus nestkasten pimpen”.
De gastheer maakte de werkbank vrij zodat er een grote mussenkast op kon liggen met daarnaast onze gierzwaluwkasten. De mussenkast was handgemaakt, niet kant en klaar zoals die voor de gierzwaluwen. Maar ook die waren niet goed genoeg, er moesten nog sleuven in gemaakt worden die uiteindelijk op de voegen tussen de stenen moesten gaan lijken. De mussenkast was al van ‘stenen’ voorzien, multiplex platen (of zo) die in de vorm van stenen op de kast waren gefreesd. Maar, de mussenkast had nog geen openingen voor de vogels. In het begin waren de mannen dus druk bezig met zagen en freesen, wat echt enorm veel herrie maakte in die schuur. De gastheer maakte de kasten nog even af door er met een slijptol over heen te gaan. Vol overgave ging hij tekeer. Daar gingen de mooie kasten! Maar nee hoor, hij zorgde voor wat ruwe plekken, zoals op bakstenen ook normaal is.
  
Mussenkast
De rust keerde terug en we konden aan de slag met verf. Er werd een rode kleurstof toegevoegd aan licht gele verf, we konden eindelijk een kleurtje aan de kasten gaan geven. De kasten werden rood gekleurd en met zand bestrooid. Het zand diende ook weer voor een natuurlijker geheel. En het teveel aan zand valt er gewoon weer af al de verf is gedroogd. Het was alleen een beetje lastig toen de voegen geschilderd moesten worden. De rode verf was nog nat en er lag veel zand. Er werd zand verwijderd en uiteindelijk werden de voegen van de mussenkast ‘gegoten’ in plaats van geschilderd. De voegen van de gierzwaluwkasten waren minder diep en daardoor beter te beschilderen. Ik denk dat het wel even duurt voordat de voegen van de mussenkast droog zijn, het leek wel cement!

Gierzwaluwkast voorzijde/onderkant

Bovenkant gierzwaluwkast
Een nestkast ‘beter’ maken: je zet er eerst de zaag in, takelt hem nog wat extra toe en geeft hem daarna een kleurtje. De volgende stap is het ophangen, en daarna? Daarna wachten we op het voorjaar en zien we wel of er vogels in gaan nestelen. En of dat dan misschien ook gierzwaluwen zijn. Als de kasten al bewoond gaan worden verwacht ik eerder dat er spreeuwen of mussen in gaan zitten. Het jaar daarna maken we dan misschien wel kans op gierzwaluwen. De tijd zal het leren!
Het verhaal van ‘onze’ gierzwaluwen is nog lang niet afgelopen, al moeten we nog een half jaar geduld hebben tot ze weer terugkeren uit Afrika.

Het Zwarte lieveheersbeestje

23-10-2009 Het zwarte lieveheersbeestje

Dit verhaal is 2 augustus 2009 geschreven en ik dacht dat ik het al had geplaatst… Hierbij alsnog!
Hoe mooi en verrassend kan het leven toch zijn!
We liepen afgelopen zaterdag weer even over de Stompert om te kijken of we wederom een Hiërogliefenlieveheersbeestje konden vinden. Het werd een korte wandeling met veel waarnemingen: ree, kleine vuurvlinder, steenrode heidelibelles, bont zandoogje, de rups van een veelvraat (wat een prachtig indrukwekkende naam toch), verschillende gallen, boomblauwtjes, gewone heispanners, zandhagedissen, struiksprinkhaan, mestkevers, een knopsprietje, een blauwooggrasmot, en gelukkig weer hiërogliefenlieveheersbeestjes.
Ook zagen we de melanitische vorm van het hiërogliefenlieveheersbeestje, een vrijwel compleet zwart kevertje. We dachten 2 verschillende exemplaartjes te hebben gevonden, maar Hetty Edrees (coördinator Vlinderwerkgroep IVN Eemland) was zo vriendelijk om ons er op te wijzen dat één van de twee kevertjes geen melanitisch hiërogliefenlieveheersbeestje was maar een andere soort. Dit door de oranje halsschildrand en oranje poten. We zochten snel welk lieveheersbeestje het dan zou kunnen zijn en kwamen uit op een zwart lieveheersbeestje, ook niet echt een algemeen voorkomend beestje maar juist redelijk zeldzaam. Wat een geweldige ontdekking! En deze keer waren we wel de eersten die het beestje hadden waargenomen (en gemeld). Zowel op de Stompert als in de wijde omgeving zijn er nog niet eerder meldingen van ingevoerd op Waarneming.nl. Stiekem geeft het toch best wel een kick om als eerste een zeldzame soort in je woonomgeving te zien, we waren dan ook in de ‘zevende hemel’.
Op zondagavond zijn we weer even gaan kijken, en ook deze keer vonden we, naast de vele hiërogliefenlieveheersbeestjes, zeker 5 zwarte lieveheersbeestjes. Ze zijn zo klein en verstoppen zich zo goed tussen de heideplanten dat je echt goed moet kijken om er eentje te ontdekken. Het zal er vast idioot uit zien, van die echte IVN-ers die over heideplantjes gebogen staan…
Ook het heidehaantje hebben we die avond gezien, en veel ook! Daarnaast nog meer beestjes die we moeten uitzoeken, als daar weer iets leuks tussen blijkt te zitten melden we dat natuurlijk. Maar, eerlijk gezegd, denken we dat we verder niet veel bijzonders tegen zijn gekomen, al is het maar wat je bijzonder vindt natuurlijk.
Want ook al is een bepaald beestje ‘zeer algemeen’, sommige dingen zijn toch heel bijzonder. Je verdiept je bijvoorbeeld in hommels en komt er achter dat er een hommeltje is (vergeef me, ik weet even de naam niet) die zijn nestje in een leeg slakkenhuis maakt. Hij draait dit slakkenhuis zo dat hij er goed in kan en bekleed de wanden. Hier worden de eitjes gelegd en dit gedeelte wordt dan weer met twee lagen afgesloten. Daarna draait het hommeltje het slakkenhuis weer op een bepaalde manier en graaft eronder de aarde weg. Het slakkenhuis met eitjes komt in een kuiltje te liggen en dit wordt weer afgedekt met takjes e.d. Geweldig toch, wat een werk!

zondag 4 oktober 2009

Zwaluwen op insectenjacht

04-10-2009 Zwaluwen op insectenjacht

Begin september heerlijk op vakantie geweest in Picardië, Frankrijk. Wakker worden met het vrolijke gekwetter van huis- en boerenzwaluwen, paartje zwarte roodstaart  en het gelach van een setje groene spechten. Op en top genieten! Het was jammer dat er zoveel wespen waren, maar dat mocht de vogelpret niet drukken.
Wat een geweldig gezicht: honderden zwaluwen in de lucht, op jacht naar insecten. Soms de elektriciteitsdraden gebruikend om even uit te rusten om vervolgens weer als één grote zwerm op te stijgen en ons nogmaals te trakteren op dit mooie schouwspel. Vooral ’s ochtends vlogen ze als een kluwen vogels door de lucht, maar ook ’s middags en begin van de avond waren ze behoorlijk actief. We hebben namelijk ook mogen genieten van een insectenjacht rond, tussen en in de boomtoppen. Met tientallen tegelijk vlogen ze naar de boomtoppen van een paar naaldbomen, cirkelden er omheen, bleven als een kolibrie voor de top vliegen of doken in de takken. Nog nooit eerder gezien, maar dit staat voor altijd in ons geheugen gegrift. En laten we er nou ook een stukje film van hebben! Zie http://www.youtube.com/watch?v=7wDzf7kWCb4
Er was echter ook een moment dat ze vrijwel letterlijk om onze oren vlogen! Zo dicht langs dat je de lucht soms voelde verplaatsen, fantastisch! We zaten aan het eind van de middag met z’n allen lekker buiten toen er opeens steeds meer zwaluwen laag door de tuin begonnen te vliegen. Steeds meer en meer, steeds lager en lager. Op en gegeven moment vlogen sommige zwaluwen zo laag dat ze bijna de grond raakten, en andere konden op het laatste moment ons of de barbecue ontwijken. Wat een snelheid en wat een perfectie! We hebben genoten, het was een mooi afscheid. De zwaluwen trekken nu naar Afrika om volgend jaar weer terug te keren. Het afscheid voelt altijd een beetje weemoedig, maar de gedachte aan het weerzien over een aantal maanden maakt weer gelukkig.
De herfst en het voorjaar, een komen en gaan van trekvogels. In de herfst neem je afscheid van de ene soort en verwelkom je de andere. In het voorjaar net zo. In de herfst is bijvoorbeeld het geluid van de eerste Smienten een genot, in het voorjaar geldt dat voor o.a. de weidevogels, zwaluwen en de koekoek. Tijdens onze wandeling van afgelopen zaterdag (zie voor het verslag en bijbehorende foto’s http://www.wandelavonturen.nl/Groene%20Hartpad/20090919.html) hebben we de eerste grote groepen smienten al gezien en gehoord en het aantal ganzen neemt langzaam toe. Verder nog enkele kieviten en een enkele zwaluw, de rest is al weer terug naar Afrika. Dat is het mooie van in de natuur zijn: je bent je vaak beter bewust van de wisseling van de jaargetijden. Je bent je er van bewust dat het niet van de ene op de andere dag herfst wordt, of welk ander jaargetij dan ook, er is altijd een overlappende periode. Een periode waarin flora en fauna zich aanpassen, een periode waarin zonsop- en ondergang en temperatuursverschillen een belangrijke rol spelen. De zwaluwen hebben de zomer weer mee genomen. Dag zomer, welkom herfst!