Ieder z'n smaak

Ieder z’n smaak

2 november 2010, door Violet Middelman

Op vrijdag 29 oktober gingen we ter voorbereiding op de Nacht van de Nacht met Hetty Soetekouw (coördinator Vlinderwerkgroep IVN-Eemland) naar de Stulp. Hetty had een paar bomen behandeld met smeer; een mengsel van o.a. fruit en alcohol waar bepaalde nachtvlinders op afkomen. De vlinders gaan zich dan te buiten aan het smakelijke goedje waarna ze (soms half dronken) een vrouwtje opzoeken om zich voort te planten. Smeer kan je zien als een sportdrankje of energiereep: de vlinders hoeven niet lang te zoeken naar een energiebron en kunnen na een snelle hap dus op zoek naar een potentiële partner. En hoe eerder het mannetje een vrouwtje vindt, des te meer kans hij maakt natuurlijk!


Vlinders op smeer (links en rechts Bosbesuil - Conistra vaccinii, midden Wachtervlinder - Eupsilia transversa)
foto: Hetty Soetekouw


Het was donker in het bos, maar als je ogen eenmaal aan het donker waren gewend zag je al een stuk meer. Het lichte zand van het pad maakte het ook wat makkelijker. We zochten de behandelde bomen op en bekeken de resultaten. Er waren veel nachtvlinders, hooiwagens en pissebedden op afgekomen, blijkbaar viel het brouwsel in de smaak! Bijna aan het eind van de wandeling zagen we een aantal stinkzwammen staan. Ik maakte een grapje dat het leuk zou zijn als we op het ‘smeer’ van een stinkzwam ook een vlinder zouden treffen. We beschenen de stinkende paddenstoelen met onze zaklampjes en waren zeer verbaasd toen we inderdaad twee nachtvlinders zagen (Bosbesuilen – Conistra vaccinii).


Grote stinkzwam met Bosbesuiltjes (Conistra vaccinii) - foto: Hetty Soetekouw
Een Grote stinkzwam is een paddenstoel die begint als een ‘duivelsei’. Uit de grond komt een bolvormig wit iets uit de grond wat zich in snel tempo ontwikkelt tot een langwerpige paddenstoel, in een phallus-vorm. Je zou de vorm van deze paddenstoel als sensueel of erotisch kunnen beschrijven, maar de lucht die er van af komt doet meer aan aas denken.

De meeste zwammen verspreiden hun sporen door de lucht (met de wind) maar de stinkzwam produceert aan de buitenkant van zijn ‘kop’ een slijmerig en stinkend goedje. Hierin bevinden zich de sporen. Omdat het kleverig is zal de wind het niet meevoeren, maar door de stank komen er insecten op af. Ze smikkelen van de drab en verspreiden met hun ontlasting de sporen van de paddenstoel. Vooral vliegen en aaskevers zijn dol op de stank en zijn dan ook regelmatig op stinkzwammen aan te treffen. Maar dat de stank ook nachtvlinders aan zou trekken was ons nog niet bekend.

Op zaterdagavond plaatste ik een topic op het forum van Waarneming.nl omdat ik dacht dat het misschien leuk was om het te delen met andere (nacht)vlinderliefhebbers. Waarschijnlijk was het wel een bekend verschijnsel, maar voor de zekerheid wilde ik deze waarneming toch onder de aandacht brengen. De verbazing was groot toen bleek dat fanatieke vlinderaars dit verschijnsel nog nooit hadden waar genomen! We werden zelfs gefeliciteerd met deze “unieke ontdekking”! Ergens in een boek schijnt het beschreven te staan, maar blijkbaar hebben we een verrassende waarneming gedaan.

Klik hier voor het topic.